Już jesteś w sieci franczyzowej

Ta część jest dla Ciebie, jeśli:

• prowadzisz sklep / punkt w systemie franczyzowym,

• masz podpisaną umowę i codziennie „kręcisz tym interesem”,

• czujesz, że coś zaczyna się nie zgadzać – w kasie, w relacjach z siecią, z pracownikami.

Nie będziemy Cię straszyć. Chodzi o to, żebyś lepiej widział, co jest normalne, a co nie – i wiedział, jak reagować krok po kroku.

⚠️ UWAGA! To, co czytasz, to nie jest porada prawna ani podatkowa. To pomoc w zrozumieniu sytuacji i w podjęciu decyzji, czy szukać dalszej, profesjonalnej pomocy.

Co znajdziesz na tej stronie? 👇

• cztery główne obszary, które trzeba ogarniać na co dzień:

💸 pieniądze i rozliczenia,

👥 ludzie i praca,

📄 umowa i pisma z centrali,

🏛 urzędy i kontrole;

• proste podpowiedzi: co możesz zrobić dziś, w tym tygodniu, a kiedy trzeba działać twardo;

• wskazówki, co dokumentować i odkładać do teczki, bo może się przydać później.
  
  

Pieniądze i rozliczenia 💸

W franczyzie pieniądze są często „rozsmarowane” między różne konta: Twoje, sieci, dostawców. Łatwo się w tym zgubić.

Jak mniej więcej powinny wyglądać sprawy:

✅ Wiesz, jaki był Twój obrót i wynik w każdym miesiącu (choćby w przybliżeniu).

✅ Dostajesz od sieci jasne rozliczenia: co jest Twoje, co jest ich, jakie opłaty Ci naliczono.

✅ Rozumiesz, za co dokładnie płacisz: franczyza, marketing, system kasowy, dzierżawa, itp.

Co powinno Cię zaniepokoić 🚨

❗ Rozliczenia są nieczytelne, nie wiesz, skąd biorą się kwoty.

❗ Z miesiąca na miesiąc zostaje Ci coraz mniej pieniędzy, a nikt nie umie tego dobrze wytłumaczyć.

❗ Sieć pobiera z Twoich obrotów pieniądze „z góry”, a Ty nie widzisz pełnego zestawienia.

❗ Słyszysz: „tak się liczy w systemie, proszę nie zadawać pytań”.

Co możesz zrobić już teraz ✅

1. Załóż „zeszyt pieniędzy” (albo prosty plik w telefonie/komputerze). Zapisuj:

   • obrót miesięczny,

   • wszystkie opłaty dla sieci,

   • inne stałe koszty (czynsz, prąd, pensje, ZUS).

2. Zgromadź w jednym miejscu rozliczenia od sieci z ostatnich miesięcy. Nie kasuj maili. Zrób kopie na własnym nośniku.

3. Zadaj sieci proste pytania na piśmie (mail):

   • „Proszę o wyjaśnienie, skąd bierze się kwota …”

   • „Proszę o rozbicie opłaty na poszczególne elementy”.

4. Jeśli po kilku próbach dalej nic nie rozumiesz – to sygnał, że warto skonsultować się z kimś z zewnątrz (księgowy, doradca, prawnik).

Ludzie i praca 👥

Pracownicy, grafiki, umowy, nadgodziny – to Ty masz z tym codzienny kontakt. A jednocześnie to tu najłatwiej o kłopoty z inspekcją pracy czy ZUS.

Na co zwrócić uwagę

• Kto formalnie jest pracodawcą: Ty czy sieć?

• Jakie umowy mają Twoi ludzie: o pracę, zlecenie, „B2B”?

• Czy godziny pracy, grafiki i przerwy są realnie do wytrzymania?

Typowe problemy w sieciach

• Praca po 10–12 godzin dziennie, bez realnych przerw.

• „Umowa na trochę etatu”, a reszta godzin „jakoś się ułoży”.

• Kłopoty ze znalezieniem ludzi – więc Ty pracujesz po 60–70 godzin tygodniowo.

Co możesz zrobić 👍

1. Spisz, kto u Ciebie pracuje i na jakiej podstawie.
   Dobrze mieć prostą listę: imię, rodzaj umowy, od kiedy, jakie obowiązki.

2. Ustal zasady z zespołem – choćby na kartce:

   • kto za co odpowiada,

   • kiedy są przerwy,

   • jak zgłaszać problemy.

3. Nie bierz wszystkiego na siebie.
   Jeśli czujesz, że fizycznie nie wyrabiasz – to nie jest „Twoja słabość”. To często zły model biznesowy.

4. Jeżeli sieć wymusza działania otwarcie sprzeczne z prawem pracy (np. „podpisz mniejszy etat, a resztę godzin zrób za darmo”) – zacznij to spisywać i zbierać dowody (sms-y, maile, wewnętrzne pisma). Może się przydać przy rozmowach z PIP lub w sądzie.

Umowa, pisma z centrali i „nowe zasady” 📄

Sieć lubi zmieniać różne rzeczy „regulaminem”, „instrukcją”, „manualem”. To bywa wygodne dla niej, mniej dla Ciebie.

Co robić, gdy przychodzi nowe pismo od sieci ✉️

1. Nie wyrzucaj niczego.
   Zrób teczkę „UMOWA I PISMA CENTRALI”. Wszystko drukuj albo odkładaj w formie elektronicznej. Absolutnie minimum to zrobienie zdjęcia telefonem. 

2. Zaznacz, co jest naprawdę ważne:

   • zmiany opłat,

   • zmiany sposobu rozliczeń,

   • nowe kary,

   • nowe obowiązki, które trudno spełnić.

3. Porównaj to z umową.
   Jeśli masz wrażenie, że pismo idzie dalej niż umowa, zanotuj to. To może być podstawa do późniejszych rozmów.

4. Odpowiadaj na piśmie, jeśli się z czymś nie zgadzasz. Krótko:

   • „Przyjmuję pismo, ale mam wątpliwości co do zgodności z umową w punkcie…”,

   • „Proszę o wyjaśnienie, na jakiej podstawie umownej wprowadzone są te zmiany”.

5. Urzędy i kontrole 🏛

Nikt ich nie lubi. Ale udawanie, że nie istnieją, nie pomaga.

Kogo warto mieć na radarze

• 🧾 Urząd skarbowy – podatki, kasy fiskalne, VAT.

• 🧑‍⚖️ ZUS – składki, umowy, ubezpieczenia.

• 🦺 Państwowa Inspekcja Pracy – warunki pracy i umowy pracowników.

• 🧩 UOKiK – praktyki sieci wobec franczyzobiorców (nadużywanie pozycji silniejszego).

Prosta zasady:

• Jeśli coś wzbudza Twój niepokój, najpierw zbierz dokumenty i uporządkuj wiedzę,

• dopiero potem myśl o zgłoszeniu do urzędu – samodzielnie lub z pomocą organizacji, prawnika, związku.

Jak reagować: łagodnie, a kiedy twardo? 🧱

Reakcja „łagodna” – na początek

Zaczynasz od kroków, które nie palą mostów, ale zostawiają ślad:

• pytania i prośby o wyjaśnienia wysyłane mailowo,

• prośba (pisemna) o spotkanie, na którym chcesz dostać jasne liczby i konkretne odpowiedzi,

• przypomnienie (pisemne), jakie były obietnice i ustalenia na starcie.

To często wystarczy, jeśli po drugiej stronie jest dobra wola.
Jeśli słyszysz tylko: „tak jest w systemie, proszę nie robić problemu” – to sygnał, że łagodna droga może nie wystarczyć.

Reakcja „twarda” – kiedy już trzeba

Warto rozważyć, gdy:

• sieć nakłada na Ciebie nieuzasadnione kary,

• rozliczenia są nieprzejrzyste, a na pytania nie ma odpowiedzi,

• jesteś zmuszany do łamania prawa (np. wobec pracowników),

• widzisz, że toniesz finansowo, a centrala tylko dokręca śrubę.

Twardsze ruchy to m.in.:

• pismo przedsądowe (np. przez prawnika),

• zgłoszenie do PIP, ZUS, urzędu skarbowego lub UOKiK,

• przygotowywanie się do wyjścia z franczyzy.

Na tym etapie naprawdę warto, żeby ktoś obejrzał Twoją umowę i dokumenty – prawnik, doradca, organizacja, która zna temat franczyz.

„Teczka franczyzy” – co warto zbierać 📁

Z doświadczeń wielu osób wynika jedno: kto ma papiery, ten ma argumenty.

W jednej teczce (papierowej albo w komputerze) trzymaj:

• umowę franczyzy i wszystkie aneksy,

• rozliczenia finansowe od sieci (miesięczne, roczne),

• maile i pisma z centrali (szczególnie o zmianach zasad, opłat, kar),

• notatki z rozmów telefonicznych (data, z kim, czego dotyczyło),

• informacje o pracownikach i ich umowach.

To wszystko może Cię potem uratować finansowo – np. przy wyjściu z franczyzy, rozmowach z urzędem czy w sądzie.

Co dalej?

Jeśli po tej lekturze:

• widzisz, że sytuacja robi się dla Ciebie zbyt ciężka,

• rozważasz zamknięcie sklepu,

• boisz się długów i kar,

koniecznie zajrzyj do kolejnych części:

• 👉 „Chcesz wyjść z sieci” – o tym, jak przygotować się do zakończenia umowy,

• 👉 „Masz problemy po franczyzie” – co robić, gdy zostały długi, pisma z sądu, ZUS-u czy skarbówki.

Pamiętaj:
Nie jesteś „nieudanym przedsiębiorcą”.
To model franczyzy i nierówna umowa są źródłem problemów – nie tylko Twoje błędy.